ابتداء ببینیم مواد چقرمه چه موادی هستند؟
موادی که در آزمون تعیین خواص کششی در مقیاس تنش در برابر کرنش، در پایان ناحیه الاستیک به ناحیه تسلیم خود می رسند و پس از عبور از این منطقه گنبدی شکل به ناحیه ای می رسند که قابلیت کش آمدن زیاد از خود نشان می دهند پلیمرهای چقرمه نام دارند. به این معنا که در برابر یک تنش ثابت یا با افزایش بسیار کم تنش، افزایش طول زیادی از آزمونه مشاهده می شود.
بنابراین مدول مواد چقرمه نسبتا بالاست و مقاومت در برابر ضربه خوبی نیز از خود نشان می دهند.
چه مثالهایی می توانیم از این مواد بزنیم؟
نایلون ها, بیسفنلA پلی کربنات, پلی متیل متاکریلات و … .
رفتار مواد گرماسخت چگونه است؟
مواد گرماسخت جزء پلیمرهای شکننده می باشند. گروه پلیمر های شکننده اغلب دارای مدول نسبتا بالا و زیاد و افزایش طول بسیار کمتر در مقایسه با پلاستیک های چقرمه هستند و به طبع، سطح زیر منحنی کمتری دارند، بنابر این مقاومت به ضربه کمتری را از خود نشان می دهند.
افزایش درجه بلورینگی، خواص مکانیکی پلاستیک ها را افزایش می دهد، لاکن قابلیت چقرمگی آنها را کم میکند و به طبع مقاومت آنها را در برابر ضربه را کاهش می دهد.
همچنین پلاستیک های گرماسخت تقویت شده با الیاف پارچه( اعم از شیشه، کربن، کولار و …) غالبا دارای رفتار شکننده، با استحکام و مدول بالا هستند. ضمنا مقاومت در برابر ضربه بسیار بالاتری در مقایسه با زمانی که هنوز تقویت نشده اند دارند.
در جدول زیر مقایسه ای بین افزایش طول در نقطه پارگی چند پلاستیک با مقاومت در برابر ضربه آنها به عمل آمده است.
پلاستیک های گرماسخت تقویت شده متناسب با جنس، طول و آرایش عامل تقویت کننده، رفتارهای متفاوتی را در برابر ضربه از خود نشان می دهند.
اگر فاز پیوسته با ماده مرکب با پودر شیشه تقویت شده باشد رفتار مکانیکی قطعه همسانگرد خواهد بود. ضمن آنکه میزان تقویت شدگی فاز پیوسته نیز در مقایسه با اشکال دیگر تقویت کننده ها ضعیف تر ثبت خواهد شد.
در جدول زیر مقایسه ای بین مقاومت در برابر ضربه رزین اپوکسی تقویت نشده، با دو نوع تقویت شده آن به عمل آمده است.
برای تعیین مقاومت در برابر ضربه پلاستیک ها، روش آزمون های مختلف و دستور العمل های استاندارد زیادی تدوین شده است که الزاما یکی از ان ها می بایست مبنای انجام آزمون قرار گیرد.
باید توجه داشت که اگر از برگه مشخصات یک پلاستیک به عنوان اطلاعات مرجع استفاده کنیم، هر استانداردی که مبنا و مرجع قضاوت اولیه آن نمونه بوده است، الزاما باید به عنوان مبنا و مرجع قرار گیرد. در مواردی که استاندارد مرجع دو یا سه روش آزمون را با عناوین procedure A و procedure B معرفی کرده است، به اجبار باید روشی که بر اساس آن نتیجه ارائه شده به دست خواهد آمد ، انتخاب شود. در غیر این صورت برگزیدن روش دیگر، نتیجه غلط و غیر قابل اعتنایی را در بر خواهد داشت.
باید توجه داشت که هر استانداردی که مبنا و مرجع عملکرد یک آزمون قرار می گیرد، الزاما باید به تمامی بند ها و الزامات آن توجه شود و تمام خواسته های آن اجرا شوند. به عبارت دیگر تمام مراحل آزمایش باید منطبق با ارشادات روش آزمون استاندارد پذیرفته شده تداوم یابد، نظیر تعداد نمونه ها، ابعاد آزمونه ها، شرایط نگهداری نمونه ها قبل از آزمایش، ناچدار کردن نمونه ها شامل شکل و ابعاد ناچ، دمای محیط آزمایش در هنگام انجام آزمون، کالیبره بودن دستگاه، رطوبت نسبی هوا و سایر پیشنهادات دستورالعمل استاندارد که باید به طور کامل به اجرا در ایند. بند نهایی دستورالعمل استاندارد دارای عنوان گزارش کار است که معمولا تکمیل کردن دقیق ان در پایان هر آزمایش، نمادی از پاسخگویی صادقانه به تمام خواسته های روش آزمون استاندارد می باشد. یعنی انطباق تقریبا کامل آزمایش انجام شده با تمام خواسته های استاندارد.
منبع: کتاب اندازه گیری خواص تئوری و عملی به تالیف مهندس نعمتی
www.polymeresabz.com