آخرین خبرها

28- چگونه پلی­ پروپیلن (PP) را در مقابل نور ,حرارت و اکسیژن پایدار نماییم؟

آنتی اکسیدان های پلی پروپیلن

آنتی­ اکسیدان­های پلی ­پروپیلن

 فرآیند شکل­ دهی پلی­ پروپیلن در گستره حرارتی (220 – 280 ˚C)  انجام می­ گیرد،
این پلیمر تحت چنین شرایطی اگر در مقابل حرارت پایدار نشود در اثر ترکیب با اکسیژن، تخریب می­ گردد.

حضورآنتی­ اکسیدان­های پلی ­پروپیلن در تمام فرمولاسیون­های پلی­ پروپیلن الزامی است
و باید در نظر داشت كه انتخاب صحیح این جزء از فرمول پارامتر بسیار مهمی در موفقیت و كارآیی قطعه­ های است
كه بر مبنای این فرمول­ بندی ساخته خواهد شد.

 یکی از آثار مهم نشان­ دهنده پدیده تخریب این پلاستیک،
به صورت بالا رفتن شاخص جریان مذاب آن پدیدار می­ شود
كه مبنای آن سرعت شكسته شدن زنجیر، كاهش جرم ملكولی، ایجاد اتصالات عرضی و به تبع شکننده شدن پلاستیک و افزایش شاخص جریان مذاب این پلیمر است .

سیستم­های پایدارکننده PPکه برای مقاوم حرارتی نمودن آن در برابر گرما برای دراز مدت مورد استفاده قرار می­ گیرند عبارتند از :

1 - استئارات کلسیم یا روی، که مخلوط این دو ترکیب باهم می­توانند اثر [2]  Synergistic یا نیروزایی روی یکدیگر داشته باشند.

2 - 2 و6 دی- ­ترشیری، بیوتیل- پارا -کرزول (Butylated hydroxyl toluene) که با علامت اختصاری BHT بسیار شهرت دارد.

3 - فسفیت­ ها و فسفونیت­ ها شامل:

4 - tetrakis-(2,4-di-tert. butyl phenol)-4,4́-biphenylene diphosphonite

5 - distearyl-penta erythrityl-diphosphite

6 - tris-(nonyl phenyl)- distearyl-penta erythrityl-diphosphite

7 - tris-(2,4-di-tert. butyl phenyl)-phosphite

8 - bis-(2,4-di-tert. butyl phenyl)-penta erythrityl phosphite-diphosphite

 

تجربه نشان می­ دهد یكی از بهترین آنتی­ اکسیدان­های پلی ­پروپیلن كه نتایج بسیار خوب و پایداری فرآیندی خیلی عالی از خود به نمایش می­ گذارد و به تنهایی نیز می­ تواند به آمیزه افزوده شود، به گروه فنل آلكان­ها تعلق دارد و نام تجارتی آن Topanol CA است:

tris-(2-methyl-4 hydroxy-5-tert. buthyl phenyl)-butane.

این آنتی­ اکسیدان­های پلی ­پروپیلن به طور معمول در غلظت­های (0.05 – 0.25)%  به آمیزه پلی ­پروپیلن افزوده می­ شوند.

اثر و کارآیی هر پایدارکننده­ای را بر روی آمیزه، می­توان از روی اکسترود­های متعدد آن تعیین ­کرد، به این صورت که شاخص جریان مذاب MFI  هر نمونه را پس از هر اکسترود اندازه­ گیری می­ نمود.

شایان ذکر است که در آمیزه پلی­ پروپیلن­های تجارتی در بسیاری از اوقات از ترکیبات فسفر، همراه با پایدارکننده­ های فنولی استری(sterically hindered phenol)   استفاده می­ کنند.

 

پایدارکننده ­های حرارتی[1] که پلی ­پروپیلن را برای در­از مدت پایدار می­ کنند:

در دماهای بالا و در مجاورت با هوا، PP خالص به صورت پودر اکسید شده تجزیه می­ شود، در این ارتباط چند پارامتر وجود دارد که پایدار کنندگی پلی­ پروپیلن از آن­ها متابعت می­ کند:

1 - نوع پایدارکننده

2 - غلظت پایدارکننده

3 - ضخامت نمونه

4 - دمای محیط عملکرد قطعه

 

مهمترین پایدار کننده­ های حرارتی پلی ­پروپیلن ترکیبات فنل ­هایی هستند که در جرم ملکولی ­های متوسط  (300 – 600) 

خصوصاً جرم ملکولی­ های بالا (600 – 1200 gr/mol) تولید می ­شوند و به مقدار زیاد مورد استفاده قرار می­ گیرند، این مواد با تیواترها اثر نیروزایی[2] دارند.

از این گروه از مواد، سه پایدار کننده­ مهم حرارتی DLTDP ، DSTDP و یا DODDS را می­ توان نام برد که دوتا از آن­ها به  مجموعه­ی ترکیبات فنلی وابسته هستند:

1 - dilauryl thio dipropionate

2 - distearyl thio dipropionate

3 - dioctadecyl disulfide

 

غلظت آنتی­ اکسیدان­های پلی ­پروپیلن در گستره  وزنی (0.06 – 0.6)% متغییر می ­باشد.

 

پایداركننده­ های نوری[3] پروپیلن:

نور و اكسیژن باعث انجام واكنش تخریب در پلاستیك­ها می­ شوند، این واكنش شیمیایی نه تنها از نظر ظاهری روی آن­ها اثر می­ كند بلكه روی خواصّ فیزیكی و مكانیكی آن­ها نیز اثرات مخرّب و زیان­ آوری را به­ وجود می ­آورد.

جلوگیری از واكنش­های تخریب، از نظر فنی و اقتصادی از اهميّت بسیار زیادی برخوردار است.

پایداركننده­ های نوری تركیباتی شیمیایی هستند كه از طریق فیزیكی و شیمیایی در واكنش­های منجر به تخریب نوری دخالت می­كنند و از بروز این پدیده در زمان­های كوتاه جلوگیری می­ كنند.

علی­ رغم آن­كه كربن بلاك و برخی از رنگ­ه های دیگر توانایی دارند پلاستیك­ها را از خطر تخریب نوری حفظ كنند اما تركیبات آلی و اُرگانو متالیك دیگری وجود دارند كه هیچ­گونه تداخلی در رنگ اصلی پلاستیك ایجاد نمی ­كنند.

چهار گروه اصلی بسیار مهم پایداركننده­ های نوری وجود دارند كه عبارتند از:

1 - 2-hydroxybenzophenons

2 - 2-hydroxyphenyl beonzotriazoles

3 - Hindered amines

4 - Organic nickel compounds

 

پلی ­پروپیلن در مقابل تابش نور فرابنفش بسیار حساس و آسیب­ پذیر است، و این ضعف برای هر كاربردی از این پلاستیك باید به دقت در نظر گرفته شود. نه ­تنها قطعاتی كه در فضای آزاد قرار می­گیرند باید در مقابل اشعه­ ی فرابنفش پایدا شوند بلكه قطعاتی كه در داخل اتاق و محیط­های بسته نیز واقع می­گردند هم از این نظر باید تقویت شوند.

پایداری اندك قطعات ساخته شده از پلی ­پروپیلن كه در برابر اشعه­ ی فرابنفش تقویت نشده ­اند، اگر در معرض تابش نور خورشید قرار گیرد، تخریب نوری خود را به صورت كاهش جلای ظاهری، ایجاد ترك­های ریز در سطح قطعه و افت شدید خواصّ مكانیكی قطعه، نمایان می­ سازد.
در پایداری نوری پلی ­پروپیلن چند عامل مهم هستند كه از آن میان می­ توان به ضخامت نمونه، درجه كریستالی، رنگ ­آمیزی، وجود پركننده و عامل تقویت­ كننده، حضور آنتی­ اکسیدان­های پلی ­پروپیلن و غیره را می­توان نام برد.

برای عملكرد مطمئن و طولانی یك قطعه از جنس پلی­ پروپیلن در برابر نور خورشید و درجه حرارت نسبتاً بالا، معمولاً از خاصيّت نیروزایی (Synergism) مخلوطی از یك آنتی ­اكسیدان مانع شكست زنجیر، و یك آنتی ­اكسیدان تجزیه­ گر پراكسید، به آمیزه پلاستیك اضافه می­ كنند مانند مخلوطی از فنل­های الكانی و دی­لائوریل تیو دی­پروپیونات.

 مهمترین پایداركننده­های نوری كه پلاستیك پلی­ پروپیلن را در مقابل اشعه­ی فرابنفش مقاوم می­ سازند عبارتند از:

1 - AO-I  = pentaerythrityl tetrakis-[3-(3,5-di-tert. butyl-4´ hydroxy phenyl)-propionate]

2 - AO-II = Calcium (3,5-di-tert. butyl-4 hydroxy benzyl)-monoethyl-phosphonate]

3 - Ph-I    = tris- (2,4-di-tert. butyl phenyl)-phosphite.

4 - UVA-I = 2- (2´- hydroxy-3´,5´-di-tert. butyl phenyl)-5-chloro-benzotriazole.

5 - UVA-II = 2- (2´- hydroxy-3´-tert. butyl-5´-methyl phenyl)-5-chloro-benzotriazole.

6 - UVA-III = 2- hydroxy-4-n- octoxybenzophenone.

7 - Ni-II = n-butylamine-nickel-2,2´-thio-bis-(4-tert. octyl phenolate).

8 - Bz-I = 3,5-di-tert. butyl-4 hydroxy benzoic acid-2´,4´- di-tert. butyl phenyl-ester.

9 - HALS-I  = bis-2,2,6,6- tetramethyl-4-piperidyl sebacate.

10 - HALS-II  = Poly-(N-β- hydroxy ethyl-2,2,6,6- tetramethyl-4-hydroxy-piperidyl succinate.

11 - HALS-III = Poly-{[6-[1,1,3,3- tetramethyl butyl)-imino]-l,3,5 triazine-2,4-diyl][2-(2.2,6,6 tetramethyl piperidyl )amine]-hexamethylene-[4-(2,2,6,6- – tetramethyl piperidyl)-imino}.

 

پایداركننده­ های نوری معمولاً با غلظت­ های بین (0.05 – 2)% مورد استفاده قرار می­گیرند، ضمن آن­كه حد بالایی این گستره به ندرت كاربری دارد.

كارآیی جاذب نور فرابنفش آمین ممانعت شده HALS-I در انواع پلاستیك­های پلی­ پروپیلن حتی در مقادیر و غلظت­ های كم هم بسیار برجسته و چشمگیر است.

به منظور محافظت از پلی­ پروپیلن در برابر نور فرابنفش خورشید اگر از پایداركننده UVA-I استفاده شود، میزان   (0.3-0.5)%  وزنی از این پایداركننده در آمیزه پلی­ پروپیلن كافی است.

 

[۱] Heat stabilizers
[۲] synergistic
[۳] Light stabilizers = UV absorbers

 

تالیف و ترجمه:مهندس سعید نعمتی
تهیه و تنظیم از تیم پلیمرسبز

برای دریافت مقاله به صورت فایل pdf لطفا نام و ایمیل خودرا در فرم زیر وارد نمایید تا برای شما پیامک شود و یا اگر عضو سایت هستید وارد شوید و یا ثبت نام نمایید باتشکر.

لطفا کمی صبر کنید

 [ratings]

 

کیفیت پرک بازیافتی

کیفیت پرک بازیافتی

 

کیفیت پرک بازیافتی

درباره‌ی پلیمر سبز

همچنین ببینید

149-شما هم می توانید دستگاه بازیافت پلاستیک بسازید!

ضایعات پلاستیکی  آیا تا به حال از یک کارگاه بازیافت و شستشوی پلاستیک یا همان …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *